Matura z geografii – informacje
Egzamin z geografii na poziomie rozszerzonym jest jednym z najchętniej wybieranych nieobowiązkowych egzaminów maturalnych, do którego przystępują abiturienci zarówno liceów ogólnokształcących, jak i techników. Aby osiągnąć wysoki wynik należy bez wątpienia przeprowadzić skrupulatne przygotowanie do matury z geografii.
Dobrze zdana matura z geografii jest przepustką na wiele kierunków uczelni nie tylko bezpośrednio związanych z geografią. Niemniej jednak statystyki z ostatnich lat wskazują, że zarówno średnia, jak i mediana rezultatów mogłaby być wyższa. Na co powinieneś zwrócić uwagę, jako przyszły abiturient, aby twój wynik wypadł znacznie powyżej średniej?
Kilka uwag praktycznych
Termin matury rozszerzonej z geografii zwykle jest wyznaczany w drugiej połowie sesji maturalnej.
W związku z decyzją Ministerstwa Edukacji i Nauki, w 2022 r. egzamin maturalny z geografii będzie oparty na wymaganiach egzaminacyjnych dla egzaminu z geografii na poziomie rozszerzonym. Wspomniane wymagania będą stanowiły zawężony katalog w stosunku do wymogów określonych w podstawie programowej przedmiotu geografia dla szkół ponadgimnazjalnych w zakresie rozszerzonym.
Matura z geografii składa się z zestawu około 30 – 35 zadań zamkniętych i otwartych, na których rozwiązanie abiturient ma 180 minut. Maksymalnie można uzyskać za cały egzamin 60 punktów. Podczas egzaminu oprócz dowodu osobistego oraz czarnego długopisu można mieć przy sobie linijkę, kalkulator prosty oraz lupę. Do każdego arkusza maturalnego dołączana jest kolorowa wkładka stanowiąca zestaw załączników niezbędnych do rozwiązania zadań egzaminacyjnych.
Jakich zadań należy się spodziewać?
Zadania z matury rozszerzonej z geografii sprawdzają nabyte podczas edukacji w gimnazjum oraz w szkole ponadgimnazjalnej wiedzę i umiejętności zarówno z geografii fizycznej, jak i geografii społeczno-ekonomicznej. W arkuszu znajdziemy różne typy zadań zamkniętych i otwartych, które nauczysz się rozwiązywać wybierając przygotowanie do matury z geografii z Indeksem w Kieszeni!
Zadania zamknięte
Za zadania zamknięte zwykle można otrzymać po jednym punkcie. W związku z tym, że podczas egzaminu maturalnego nie przyznaje się połówek punktów, w celu otrzymania maksymalnej liczby punktów trzeba rozwiązać całe zadanie bezbłędnie. W przeciwnym razie otrzymuje się zero punktów.
Oprócz zadania jednokrotnego wyboru odpowiedzi czy zadania na dobieranie najlepszej odpowiedzi, bardzo częstym zadaniem zamkniętym występującym na maturze jest polecenie, w którym mamy zwykle trzy stwierdzenia, gdzie zadaniem jest określenie, czy są one prawdziwe, czy fałszywe. Każdy z powyższych typów zadań będzie dla Ciebie znajomy, jeżeli wybierzesz przygotowanie do matury z geografii razem z kadrą IwK!
Przykładowe zadanie
Zadanie 11.3 z matury z maja 2021 r.
Oceń, czy poniższe informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa albo F – jeśli jest fałszywa.
| 1 | Na kierunek spływu wód Odry na odcinkach oznaczonych numerami 1 i 3 ma wpływ nachylenie obszaru Polski. | P | F |
| 2 | Dorzecze Odry charakteryzuje się asymetrią. | P | F |
| 3 | Na odcinku Odry oznaczonym numerem 4 dominuje erozja wsteczna. | P | F |
Jak rozwiązać to zadanie?
Pierwsze zadanie jest stwierdzeniem prawdziwym, ponieważ powierzchnia Polski jest nachylona w kierunku północno-zachodnim, dlatego naturalnym jest spływ tych wód w danym kierunku. Drugie stwierdzenie jest również prawdziwe, gdyż prawobrzeżne dorzecze Odry jest bardziej rozwinięte i ma większą powierzchnię niż lewe dorzecze Odry. Trzecie stwierdzenie jest z kolei fałszywe, ponieważ odcinek o numerze 4 leży w środkowym biegu rzeki. Erozja wsteczna jest zaś charakterystyczna dla górnego biegu rzeki.
Praktycznie co roku pojawia się zadanie, w którym trzeba uszeregować etapy modelu przyczynowego skutkowego pewnego zjawiska, które poznałeś podczas uczenia się geografii na poziomie rozszerzonym. Jest to kolejny typ zadań, w którym maksymalnie można otrzymać jeden punkt, zatem wyłącznie rozwiązując to zadanie bezbłędnie.
Przykładowe zadanie
Zadanie 5. z matury z maja 2019 r.
Para wodna, zawarta w powietrzu, w określonych warunkach ulega kondensacji, w wyniku czego tworzy chmury, mgły i osady.
Utwórz model przyczynowo-skutkowy, przedstawiający powstawanie chmury typu konwekcyjnego. Wpisz w wyznaczonych miejscach litery, którymi oznaczono odpowiednie sformułowania, wybrane z podanych poniżej.
- Adiabatyczne rozprężanie powietrza podczas konwekcji.
- Osiągnięcie temperatury punktu rosy przez powietrze.
- Spadek wilgotności względnej powietrza.
- Powstanie chmury typu konwekcyjnego.
- Spadek temperatury powietrza.
- Kondensacja pary wodnej.
______-> ______->______->______->______->______
Jak rozwiązać to zadanie?
Żeby rozwiązać to zadanie należy wiedzieć, czym w ogóle jest konwekcja, czyli unoszenie się powietrza ku górze. Podczas tego procesu dochodzi do adiabatycznego unoszenia się powietrza (A). W czasie, gdy powietrze unosi się ku górze, jego temperatura systematycznie spada (E), aż w końcu osiąga temperaturę punktu rosy (B). W tym momencie para wodna skrapla się, innymi słowy dochodzi do kondensacji pary wodnej (F), co prowadzi do tworzenia się chmur typu konwekcyjnego (D).
Zadania otwarte
W arkuszu egzaminacyjnym występuje również duża liczba zadań otwartych, z którymi się zapoznasz wybierając nasz kurs zapewniający kompleksowe przygotowanie do matury z geografii. Najczęściej jesteśmy w nich proszeni o:
- Sformułowanie tezy lub wniosku – czyli przedstawienie zrozumiałego oraz precyzyjnego podanego w poleceniu założenia;
- Przedstawienie faktów i informacji uzasadniających podane w poleceniu stwierdzenie;
- Opisanie zjawiska bądź procesu, co wymaga stworzenia krótkiej i zwięzłej wypowiedzi, w której oprócz nazw i faktów należy przedstawić charakterystyczne cechy obiektów lub przebieg określonych zjawisk. Przy zadaniach tego typu nie wyjaśniamy przyczyn;
- Sformułowanie prawidłowości w formie krótkiego zdania (opisu), w którym podajemy trend bądź zmiany tendencji pewnego zjawiska np. na podstawie danych statystycznych;
- Porównanie dwóch podanych obiektów pod względem ich podobieństw oraz różnic;
- Uzasadnienie stwierdzenia, opinii, poglądu, za pomocą krótkiej wypowiedzi pisemnej zawierającej argumenty za bądź przeciwko tej tezie. Często te zadania są powiązane z załączonym materiałem źródłowym, dlatego przy argumentacji należy odwoływać się do podanych zasobów;
- Wyjaśnienie w formie krótkiej wypowiedzi pisemnej zależności (związku) czasowego, przestrzennego lub przyczynowego skutkowego. Tutaj należy w konkretnym zagadnieniu rozpoznać przyczynę i skutek oraz rozpoznać relację między nimi;
- Obliczenie np. wysokości górowania Słońca, czasu słonecznego w danym punkcie czy podstawowych współczynników demograficznych.
Przykładowe zadanie
Zadanie 5.2 z matury z czerwca 2020 r.
Sformułuj dwie prawidłowości dotyczące przemieszczania się cyklonów tropikalnych.
- ……………………………………………………………………………………………
- ……………………………………………………………………………………………
Jak rozwiązać to zadanie?
Na podstawie mapy oraz wiadomości nabytych podczas lekcji geografii można stwierdzić, że cyklony przemieszczają się od obszarów podrównikowych w kierunku wyższych szerokości geograficznych oraz przesuwają się generalnie ze wschodu na zachód. Dodatkowo można zauważyć, że trajektorie cyklonów, zgodnie z działaniem siły Coriolisa, odchylają się na półkuli północnej w prawo, a na półkuli południowej ̶̶ w lewo. Można wspomnieć również fakt, iż cyklony, docierając do stref wybrzeży, zanikają na obszarach lądowych.
Dodatkowo w ramach każdej matury rozszerzonej z geografii pojawia się kilka zadań bezpośrednio związanych z fragmentem mapy topograficznej, która jest zawarta w kolorowym załączniku. Są to zarówno zadania zamknięte, jak i otwarte.
Zadania na maturze rozszerzonej z geografii są bardzo zróżnicowane. Przedstawione typy zadań mogą jednak podlegać rozmaitym przekształceniom. To jednoznaczny dowód, że kluczem do sukcesu jest możliwie częste powtarzanie oraz sprawdzanie swojej wiedzy w praktyce. Pomoże Ci w tym kurs IwK ukierunkowany na przygotowanie do matury z geografii!
Co należy umieć na egzamin z geografii?
By być w stanie dobrze napisać egzamin maturalny z geografii, maturzysta powinien opanować wszystkie wymagania przedstawione w wymaganiach egzaminacyjnych oraz w podstawie programowej dla przedmiotu geografia dla szkół ponadpodstawowych na poziomie rozszerzonym. Samodzielnie przygotowanie do matury z geografii może sprawiać niemałe problemy i zagwozdki, dlatego warto sprawdzić naszą ofertę kursów maturalnych, gdzie opanujesz wszystkie niezbędne zagadnienia.
Innymi słowy, niezbędny materiał to wszystko, co realizowaliście na lekcjach rozszerzonej geografii w szkole średniej. Dodatkowo część zadań maturalnych może wymagać wiedzy, która została zdobyta podczas wcześniejszych etapów edukacji. Dotyczy to szczególnie zadań z geografii regionalnej świata, która była w realizowana w szkole podstawowej, co również obejmuje przygotowanie do matury z geografii z Indeksem w Kieszeni.
W celu dobrego zrozumienia geografii konieczne jest zapoznanie się z mapą polityczną świata oraz mapą fizyczną Polski i świata. Część zadań wymaga bezpośrednio znajomości obiektów fizyczno-geograficznych, dlatego bardzo ułatwia to ich rozwiązywanie.
Dodatkowo maturzysta powinien być w stanie poprawnie czytać i interpretować informacje przedstawione na mapach, tabelach, grafikach czy w danych statystycznych. Spora część zadań bazuje na powyższych załącznikach, dlatego wspomniana umiejętność jest bardzo istotna w rozwiązywaniu zadań maturalnych.
Wyniki z poprzednich lat
Wyniki matury z geografii na poziomie rozszerzony są z reguły stosunkowo niskie. Licząc od 2019 r. średni wynik procentowy oscylował między 21 a 43%. Przygotowanie do matury rozszerzonej z geografii z Indeksem w Kieszeni pozwoli Ci na uzyskanie dużo korzystniejszego rezultatu! Obok zestawienie średnich wyników procentowych egzaminu maturalnego z geografii na poziomie rozszerzonym od 2019 r.
Na co szczególnie uważać?
Kończąc swoje przygotowanie do matury z geografii upewnij się, że dobrze opanowałeś mapę fizyczną oraz polityczną Polski i świata. Ułatwia to orientowanie się w geograficznej rzeczywistości dzięki łączeniu obiektów geograficznych ze zjawiskiem, które występuje na tym obszarze.
Podczas rozwiązywania zadań, a w szczególności podczas rozwiązywania właściwego egzaminu przy zadaniach z mapą, grafiką bądź wykresem należy koniecznie zapoznać się z ich opisem bądź legendą, zanim przystąpisz do rozwiązywania zadania. Niedostatecznie szczegółowe zapoznanie się z powyższymi załącznikami często skutkuje tym, że abiturienci popełniają niepotrzebne błędy w zadaniach. W Indeksie w Kieszeni będziesz miał możliwość rozwiązywania tego typu zadań, dzięki czemu sprawdzisz wspomniane kompetencje, które będą poddawane wnikliwej ocenie i opatrywane komentarzem.
Przygotowując się do matury trzeba bardzo pilnować poprawności merytorycznej, w tym należy unikać literówek. Przykładowo egzaminator nie uzna odpowiedzi, gdy zamiast korazji napiszesz korozję, czy też pomylisz plutonizm z platonizmem. Zasada ta dotyczy również nazw obiektów geograficznych np. Dunaju i Dunajca, Lublina i Lubina czy Elbrusa i Elbursa.
Wszystkich tych umiejętności nauczysz się na naszych kursach. Jeżeli nadasz masz wątpliwości, zapraszamy do kontaktu! Zapewniamy jednak, że warto nas wybrać, ponieważ w ten sposób zapewniasz sobie w pełni profesjonalne przygotowanie do egzaminu dojrzałości z geografii.