Olimpiada Literatury i Języka Polskiego – informacje

Wszystkie najważniejsze informacje, które musisz znać podchodząc do tegorocznej edycji Olimpiady Literatury i Języka Polskiego!

1. Historia Olimpiady Literatury i Języka Polskiego

Kolejne edycje Olimpiady i Języka Polskiego odbywają się regularnie od 1970 roku, jednak w rzeczywistości pierwsze tego typu zmagania zostały przeprowadzone jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym. W roku szkolnym 2019/2020 Olimpiada obchodziła swój złoty jubileusz. Od 1989 roku przeznaczona jest nie tylko dla uczniów z Polski, lecz również z krajów ościennych, dla których zawody przebiegają w nieco inny sposób.

Strona internetowa Olimpiady Literatury i Języka Polskiego

2. Formuła zawodów Olimpiady Literatury i Języka Polskiego

Tak jak każda inna olimpiada przedmiotowa, Olimpiada Literatury i Języka Polskiego podzielona jest na 3 etapy.

Etap szkolny Olimpiady Literatury i Języka Polskiego

Typ: Praca pisemna

Termin: ustalany przez poszczególne szkoły według własnego uznania, jednak przypada nie później niż w dniu, w którym prace muszą wpłynąć do komitetów okręgowych (zazwyczaj początek grudnia).

Forma: Uczestnik ma zadanie przygotować pracę pisemną na jeden z kilku tematów zaproponowanych przez Komitet Główny OLiJP. Najliczniejsze są zagadnienia z historii literatury, oprócz tego zawsze pojawia się przynajmniej jeden temat z wiedzy o języku. Każdy chętny może również wybrać specjalizację teatrologiczną – z zastrzeżeniem, że aż do pomyślnego zaliczenia dwuczęściowego II etapu Olimpiady nie będzie mógł wybierać tematów innych niż z wiedzy o teatrze. W pracy wymaga się przeanalizowania wybranych utworów literackich, zaprezentowania stanu badań oraz wyciągnięcia własnych wniosków – każdy temat opatrzony jest mniej bądź bardziej szczegółowymi dyspozycjami, których celem jest ułatwienie uczniowi pracy. Zawody szkolne mają różny kształt – czasem odbywa się dyskusja publiczna nad pracami, częściej zaś są one ograniczone do uzyskania recenzji pracy od polonisty innego niż Opiekun pracy.

Punktacja: Praca może zostać oceniona maksymalnie na 60 punktów, aby zakwalifikować się do II etapu, należy uzyskać przynajmniej 45 punktów. W ocenie pracy bierze się przede wszystkim pod uwagę poprawność merytoryczną, dobór treści oraz aspekty stylistyczne.

Etap okręgowy Olimpiady Literatury i Języka Polskiego

Dzieli się na dwie mniejsze części, które odbywają się w odstępie dwóch tygodni, zazwyczaj między połową lutego a połową marca.

Etap pisemny

Typ: Praca pisemna + test językowy

Czas trwania: 240 minut + 90 minut

Forma: W pierwszej kolejności uczestnik ma do napisania pracę pisemną, w zależności od jego decyzji może to być rozprawka problemowa lub interpretacja pojedynczego utworu poetyckiego. Do wyboru jest najczęściej po kilka tematów z każdej z dwóch powyższych grup, w ostatnich latach utrzymuje się tendencja do zwiększania liczby możliwych opcji. Odrębne tematy przygotowywane są dla specjalizacji teatrologicznej. Po krótkiej przerwie uczniowie piszą test z wiedzy o języku, obejmujący zadania otwarte i zamknięte sprawdzające wiedzę z gramatyki, leksyki, morfologii, składni i (czasem) historii języka, zwykle lekko wykraczający poza wymagania stawiane w szkole.

Punktacja: Za pracę pisemną można uzyskać maksymalnie 60 punktów, zaś za test językowy 30 punktów. Do części ustnej zostają dopuszczeni co do zasady uczestnicy, którzy zdobyli co najmniej 40 punktów za pracę pisemną i 20 punktów za test językowy. Warunkowo dopuszcza się również uczniów, którzy z testu językowego uzyskali co najmniej 16 punktów, gdy za pracę pisemną otrzymali co najmniej 48 punktów.

Etap ustny

• Odbywa się dwa tygodnie później niż część pisemna zawodów;

• W głównej mierze stanowi obronę pracy napisanej na etap szkolny (co dowodzi, że warto włożyć wiele wysiłku w jej przygotowanie). Zadaniem komisji, złożonej z kilku osób, z których co najmniej jedna zapoznała się wcześniej z pracą ucznia, jest zarówno ocenić wkład jego samodzielnej pracy wykonanej w ramach I etapu, jak również zbadać stan wiedzy ogólnej;

• Odpowiedź ustna składa się zazwyczaj z trzech pytań. Pierwsze dotyczy wprost pracy pisemnej, zazwyczaj wymaga się od ucznia wykazania się znajomością i zrozumieniem własnych tez oraz wykorzystanej literatury podmiotu i przedmiotu. Drugie pytanie dotyczy wiedzy o języku (bądź literaturoznawstwa, jeżeli uczeń pisał pracę poświęconą problematyce językoznawczej), ostatnie zaś wymaga wykazania się wiedzą historycznoliteracką w zakresie epoki, której dotyczyła praca pisemna;

• Odpowiedź ustna ma charakter rozmowy, na jej koniec komisja spisuje w protokole pytania, które zadała uczniowi i przedstawia je do podpisu;

• Za całą odpowiedź można uzyskać łącznie 50 punktów (20 punktów za pierwsze pytanie i po 15 punktów za każde kolejne);

• Po zakończeniu etapu ustnego komisje okręgowe sumują punkty uzyskane przez uczniów we wszystkich częściach II etapu (maksymalnie 140 punktów). Rekomendację do finału uzyskują uczestnicy, którzy przekroczyli pułap 90 punktów i nie uzyskali z odpowiedzi ustnej mniej niż 30 punktów;

• Rekomendacja nie decyduje jeszcze o przejściu do finału – ostatecznie listy zakwalifikowanych ustala Komitet Główny po uzyskaniu wyników z całego kraju.

Etap finałowy Olimpiady Literatury i Języka Polskiego

Dzieli się na dwie części, pisemną oraz ustną, jednak wyglądają one nieco inaczej niż analogiczne podetapy etapu okręgowego. Ma miejsce na początku kwietnia. Komitet Główny kwalifikuje do niego nie więcej niż 300 osób.

Etap pisemny

Typ: Praca pisemna

Czas trwania: 300 minut

Forma: Na etapie finałowym uczestnicy muszą napisać pracę pisemną w jednej z dwóch form – rozprawki problemowej lub interpretacji tekstu poetyckiego. W pierwszym przypadku w porównaniu z etapem okręgowym uczestnik mierzy się zazwyczaj z trudniejszymi tematami (choć często jest to ocena subiektywna). W przypadku interpretacji należy dokonać porównania dwóch wierszy z możliwością odwołania się do innych tekstów kultury jako kontekstu. Ponadto występują tematy teatrologiczne. Podobnie jak na poprzednim etapie do wyboru jest przynajmniej kilka tematów.

Punktacja: Za pracę pisemną można uzyskać maksymalnie 30 punktów. Uzyskanie 10 punktów gwarantuje tytuł finalisty, zaś 20 punktów przejście do części ustnej.

Etap ustny

• Uczestnik przygotowuje się do niej jeszcze przed etapem finałowym. Jego zadaniem jest wybranie z „Przewodnika po tematach Olimpiady Literatury i Języka Polskiego” dwóch tematów, odpowiednio z historii literatury oraz wiedzy o języku, które zaprezentuje przed komisją w dniu części ustnej finału;

• Odpowiedź polega zazwyczaj na przedstawieniu przez uczestnika przygotowanej wypowiedzi oraz udzieleniu odpowiedzi na pytania członków komisji;

• Za każde pytanie uczeń może uzyskać maksymalnie 30 punktów.

Tytuły laureata zdobywa zwykle ok. 40 najlepszych zawodników, między którymi, ze względu na liczbę zdobytych punktów, wprowadza się rozróżnienie na laureatów I, II i III stopnia.

3. Nagrody i ułatwienia w rekrutacji

Nagrody rzeczowe i finansowe:

• Laureaci OLiJP otrzymują w czasie uroczystego podsumowania zmagań organizowanego w czerwcu atrakcyjne nagrody rzeczowe. Zazwyczaj przyznawane są nagrody dodatkowe, m.in. za najlepszą pracę pisemną;
• Uzyskanie tytułu laureata daje uprawnienia do uzyskania stypendium Ministra Edukacji Narodowej.

Zwolnienie z egzaminu maturalnego:

• Wszyscy laureaci, jak i finaliści Olimpiady, otrzymują zwolnienie z egzaminu maturalnego z języka polskiego, które jest równoznaczne z uzyskaniem maksymalnej liczby punktów;
• Co ważne, uprawnienie to obejmuje egzamin na poziomie podstawowym oraz rozszerzonym, jak również odpowiedź ustną.

Ułatwienia w procesie rekrutacji:

• Uniwersytet Warszawski – laureaci uzyskują wstęp na wiele prestiżowych kierunków, niezwiązanych nawet wprost z tematyką zawodów: filologię polską, administrację, ekonomię, prawo, dziennikarstwo itp. uzyskując automatycznie maksymalną możliwą liczbę punktów w rekrutacji;
• Uniwersytet Jagielloński – laureaci uzyskują pierwsze miejsce na liście rankingowej na wszystkie kierunki powiązane z językiem polskim;
• Uniwersytet Śląski – laureaci są przyjmowani z pominięciem postępowania rekrutacyjnego na atrakcyjne kierunki takie jak: administracja, dziennikarstwo, filologia polska, kulturoznawstwo, prawo, psychologia. Istotne uprawnienia przysługują również finalistom;
• Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu – zdobycie tytułu laureata lub finalisty jest równoznaczne z uzyskaniem maksymalnej liczby punktów w postępowaniu rekrutacyjnym;
• Uniwersytet Wrocławski – zarówno laureaci, jak i finaliści uzyskują wstęp wolny na szereg atrakcyjnych kierunków, np. dziennikarstwo, kulturoznawstwo, filozofię i wszystkie studia filologiczne.

4. Jak się przygotować do Olimpiady Literatury i Języka Polskiego?

Przygotowując się do tej olimpiady musisz zwrócić uwagę na kilka istotnych problemów:

• Powinieneś szlifować zarówno swoje umiejętności praktyczne, a więc sztukę pisania tekstów, jak również nabywać wiedzę teoretyczną z historii literatury oraz wiedzy o języku;
• Olimpiada wymaga zaangażowania już od samego początku, ponieważ praca pisana na etap szkolny ma decydujące znaczenie w części ustnej etapu okręgowego, wpływającej na ewentualną kwalifikację do finału;
• Tematy prac pisemnych na etapie okręgowym i finałowym obracają się często wokół pewnych powtarzalnych motywów – warto więc przeanalizować archiwa z minionych edycji.

Te oraz wiele innych cennych porad, jak również kompletny zestaw materiałów mający na celu w jak największym stopniu ułatwić rzetelne przygotowanie udostępniamy w ramach oferowanego przez nas kursu dla uczestników Olimpiady Literatury i Języka Polskiego. Możesz się zapisać w dowolnej chwili. W celu uzyskania dodatkowych informacji zgłoś się na nasz fanpage!