Źródło: www.vectorstock.com/
W naszym społeczeństwie funkcjonuje mnóstwo błędnych przekonań na temat specyfiki zawodów prawniczych takich jak adwokat i radca prawny, zazwyczaj z korzyścią dla tego pierwszego. Wiele osób mając problem natury prawnej zastanawia się czy wybrać wizytę u adwokata czy radcy prawnego. W zasadzie jaka to różnica? W poniższym artykule obalam popularne mity na temat tych zawodów. Jest to niezwykle przydatna z punktu widzenia startu w Olimpiadzie Wiedzy o Prawie, wiedza. Po zakończonej lekturze zachęcamy do zajrzenia na część naszej strony, na której dokładnie opisujemy model przygotowań dzięki któremu co roku uczniowie IWK stanowią liczną reprezentację na finale OWoP!
Istnieje w społeczeństwie pewien stereotyp, jakoby adwokat to był ten prawnik od spraw karnych, z kolei radcę prawnego kojarzy się głównie ze sprawami cywilnymi i gospodarczymi. Akurat ten stereotyp jest o tyle uzasadniony, iż do 2015 r. radca prawny rzeczywiście nie mógł „brać” spraw karnych. Jednak warto wiedzieć – od 1 lipca 2015 r. radca prawny, tak samo jak adwokat, dysponuje możliwością pełnienia funkcji obrońcy w procesie karnym w sprawach karnych i karnoskarbowych. Obrońcą może być tylko radca prawny niepozostający w stosunku pracy.
Do niedawna radcowie prawni nie mogli występować również w sprawach rodzinnych (m.in. w sprawach rozwodowych). Od 2007 r. otwarto radcom prawnym furtkę do prowadzenia tego rodzaju spraw. Zatem jeśli chodzi o zakres spraw, jakie mogą prowadzić przedstawiciele tych dwóch prawniczych profesji, to nie ma tu żadnych różnic. Wybierając więc pełnomocnika do którego chcemy się udać, nie kierujmy się ukończoną przez niego aplikacją radcowską bądź adwokacką, lecz sprawdźmy w jakich dziedzinach specjalizuje się dany prawnik.
Jak napisałem w punkcie powyżej, obecnie zakres spraw, jakie mogą prowadzić radcowie prawni i adwokaci jest tożsamy. Co więcej, można powiedzieć, że obecnie sytuacja radcy prawnego jest bardziej korzystna! Radca prawny to bowiem zawód bardziej „elastyczny”, posiadający większą swobodę zatrudnienia. Z adwokatem możemy zawrzeć jedynie umowę cywilnoprawną natomiast z radcą prawnym także umowę o pracę. Ponadto radca prawny może być zatrudniony na podstawie stosunku pracy u konkretnego przedsiębiorcy. Adwokaci natomiast mogą wykonywać swój zawód jedynie w drodze indywidualnej działalności gospodarczej lub jako wspólnik spółki.
Wręcz przeciwnie. Wobec wymienionych wyżej korzyści płynących z wykonywania zawodu radcy prawnego obecnie aplikacja radcowska to zdecydowanie najpopularniejszy wybór wśród absolwentów prawa. W tym roku dopuszczono do egzaminu na tę aplikację 3536 osób, z kolei do aplikacji adwokackiej 2489 osób. Różnica jest więc spora. Zdecydowanie mniejszą popularnością cieszy się natomiast aplikacja notarialna i komornicza.
Rzeczywiście, różnice występują, jednak nie są to szczególnie istotne różnice. Pierwsza to taka, że inne są podstawy prawne funkcjonowania radców i adwokatów. Strukturę samorządu radcowskiego, zasady odbywania aplikacji itp. reguluje ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, natomiast podstawą funkcjonowania adwokatury jest ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze. Obie ustawy są do siebie jednak bardzo zbliżone. Zawody te są obecnie tak zunifikowane, że nawet egzamin wstępny na aplikację adwokacką i radcowską jest taki sam! Sama aplikacja oraz egzamin końcowy również wyglądają niemal identycznie. Bardziej zauważalną różnicą między tymi zawodami jest to, że żabot togi adwokatów jest koloru zielonego, natomiast żabot radców prawnych koloru niebieskiego. Ta różnica pozwala łatwo odróżnić na sali czy korytarzu sądowym zawód danego pełnomocnika.
Do kogo więc zwracamy się „Panie Mecenasie / Pani Mecenas”? Jest to zwykły zwrot grzecznościowy, najczęściej stosowany w stosunku do adwokatów i radców prawnych, który bez przeszkód można stosować również wobec przedstawicieli innych zawodów prawniczych (np. sędzia, prokurator, notariusz), czy nawet aplikantów. Mecenas to jednak nie to samo co prawnik. Prawnikiem nazywamy osoby, które ukończyły wyższe studia prawnicze i uzyskały tytuł magistra prawa. Sam dyplom nie daje jednak tytułu zawodowego ani żadnych uprawnień. Adwokatem, radcą prawnym, sędzią, prokuratorem czy notariuszem stajemy się dopiero po ukończeniu aplikacji i zdaniu egzaminu końcowego.
Adwokat i radca prawny to tytuły zawodowe i powszechnie uważa się, że ich feminizowanie poprzez żeńskie końcówki stanowi zabieg zbyteczny, wręcz obniżający powagę tych profesji. Tak samo kobieta wykonująca zawód sędziego to nie sędzina. Nie mówiąc już o pojawiających się czasem prokuratorkach, notariuszkach czy czymkolwiek innym. Najbezpieczniej do kobiety wykonującej zawód prawniczy zwracać się „Pani Mecenas” lub pani adwokat / sędzia itd.
Skąd więc takie stereotypowe deprecjonowanie zawodu radcy prawnego w porównaniu do adwokata? Być może wynika to z o wiele dłuższej historii zawodu adwokata i głośnych spraw karnych, w której na przestrzeni lat występowali adwokaci. W Polsce początki zastępstwa procesowego i adwokatury sięgają najprawdopodobniej czasów pierwszych królów. Zawód radcy prawnego natomiast pojawił się w Polsce dopiero w 1961 r. Faktem jest, że w momencie utworzenia zawodu radcy prawnego ich uprawnienia były o wiele mniejsze niż adwokatów, bowiem sprowadzały się głównie do obsługi przedsiębiorstw i banków państwowych. Radcowie prawni, pozbawieni możliwości obrony do 2015 r., siłą rzeczy musieli skupić się na innych gałęziach prawa – cywilnego, gospodarczego i rodzinnego. Dopiero w 2015 r. nastąpiło więc faktyczne zrównanie tych zawodów.
Coraz głośniej mówi się o połączeniu obydwu zawodów w jeden. Polska jest bowiem jednym z niewielu państw w Europie gdzie mamy do czynienia z takim dualizmem zawodów prawniczych. W innych państwach występuje raczej jeden zawód. Dlatego też w Polsce rozpoczęły się już prace nad połączeniem, jednak chyba póki co utknęły w martwym punkcie. Nie pozostaje nic innego jak obserwować dalszy rozwój sytuacji.
To już niestety koniec artykułu autora Dawida Książka. Żeby zyskać dostęp do kompletu skryptów, opracowań, prezentacji, testów i wielu innych pomocy naukowych, zapisz się na pełen kurs przygotowujący do Olimpiady Wiedzy o Prawie! Szczegóły tutaj.
Źródła:
autor artykułu: Dawid Książek
Strona przygotowana przez Zyskowni.pl