6 kwietnia 2024 roku zakończyła się 36. edycja Olimpiady Filozoficznej. Jako że sowa Minerwy wylatuje wraz z zapadającym zmierzchem, to zdaje się, że nastał czas na dokonanie krótkiego podsumowania tegorocznej edycji. Natomiast jeżeli Ty myślisz o udziale w Olimpiadzie Filozoficznej za rok, to zadbaj o swoje kompleksowe przygotowanie i zapoznaj się z naszą ofertą kursów!
W tym roku Olimpijczycy musieli spieszyć się z pisaniem prac na pierwszy etap. Zamiast tradycyjnego terminu na przesłanie esejów do końca listopada, w tym roku podjęto decyzję o skróceniu czasu o miesiąc. Na szczęście termin został później przesunięty o dwa tygodnie. W związku z tym, uczniowie mieli finalnie dwa tygodnie mniej na przygotowanie eseju.
Źródło: www.unsplash.com
Uczestnicy Olimpiady Filozoficznej mieli do wyboru jeden z trzynastu tematów. Jak zwykle zagadnienia były bardzo różnorodne i zahaczały o każdą z najważniejszych dziedzin filozofii. Tutaj wielkich niespodzianek nie było – co roku zakres tematów jest na tyle szeroki, że każdy na pewno znajdzie coś dla siebie. Oto tegoroczne tematy esejów:
1. Czy polityką kieruje rozum czy emocje?
2. Czy nasze poznawanie innych ludzi różni się od tego, w jaki sposób poznajemy siebie lub przedmioty nieożywione takie jak kamienie, drzewa i chmury?
3. Sztuka jako medium refleksji krytycznej.
4. Czy nowe technologie cyfrowe i sieciowe są realizacją idei Panoptikonu?
5. Rola aniołów w filozofii średniowiecznej.
6. Czy współczesna myśl filozoficzna zajmuje się obecnością mitu, kwestią mitu i pojęciem mitu? Opracuj temat, nawiązując do prac Leszka Kołakowskiego.
7. Czy wiedza może być fałszywa i nie być przekonaniem? Rozważ relację między wiedzą a przekonaniem i prawdą.
8. Czy zgadzasz się z Elzenbegiem, że „Jeżeli umysł jest „nożem”, to wolno (…) wypowiedzieć paradoks następujący: tylko nożem choć trochę jeszcze tępym można krajać chleb lub mięso; nożem w stanie doskonałej ostrości da się ciąć już tylko powietrze.
9. Czy we współczesnych demokracjach liberalnych obserwujemy wzmocnienie czy osłabienie jakości kultury politycznej?
10. Jaki jest cel zdobywania wiedzy i uprawiania filozofii? Omów zagadnienie, odnosząc się do wybranych poglądów filozofów starożytnych oraz sformułuj własne.
11. Czy religia określa formę i charakter społeczeństwa?
12. Czy chcącemu nie dzieje się krzywda? Moralne granice przedmiotowego traktowania samego siebie i dobrowolnego wyzysku.
13. Czy buddyjskie pojęcie pustki w jakikolwiek sposób wiąże się z nicością?
Źródło: www.pexels.com
W przypadku drugiego etapu również nie było zaskoczeń. Jeśli chodzi o zakres wiedzy z historii filozofii oraz logiki, to wymogi były dokładnie te same co w roku poprzednim oraz bardzo zbliżone do tego, jak wyglądało to przez ostatnie pięć lat. Jeśli więc ktoś miał dostęp do bazy notatek i materiałów przygotowanych specjalnie pod Olimpiadę Filozoficzną – a co jasne uczestnicy kursu z Indeksem w Kieszeni mieli to zapewnione – to drugi etap również nie okazał się dla takiej osoby żadnym zaskoczeniem. Składał się on z testu, krótkiego eseju oraz ustnej odpowiedzi na trzy pytania.
1. „Tam, gdzie filozof usiłuje bezpośrednio wyrazić swoje intuicje wartości, szczególnie widoczne staje się ubóstwo języka, jakim dysponuje. Język przez niego zastany okazuje się zbyt ubogi, aby w nim wyrazić ujrzaną w filozoficznym doświadczeniu wartościującą wizję rzeczywistości, aby przekazać związany z tym wartościowaniem jej sens. Toteż filozof stara się ten język na różne sposoby udoskonalić i wzbogacić. Jednym z głównych sposobów wzbogacania języka filozofii jest metaforyczne użycie wyrażeń.
M. Przełęcki, Poza granicami nauki, Polskie Towarzystwo Semiotyczne, Warszawa 1996, s. 54.
2. Czyżbyśmy zatem postawili fałszywy problem i czy potrójny ideał osobistego decydowania o swoim losie, mieszczańskiego obywatelstwa i skuteczności technicznej (gwarantującej materialne wyzwolenie wszystkich) miał w końcu znaleźć, dzięki cudom nauki i organizacji, harmonijne urzeczywistnienie, które może nigdy nie będzie ostateczne, ale stopniowo coraz pełniejsze?
R. Aron, Esej o wolnościach, r. Wolności formalne i materialne, Aletheia, Warszawa 1997, s. 77.
3. „W pisaniu nie chodzi o objawienie lub uwznioślenie gestu pisania, nie chodzi też o przyszpilenie podmiotu w języku. Chodzi natomiast o otwarcie przestrzeni, w której piszący podmiot nieustannie znika”.
M. Foucault, Kim jest autor?, w: Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura, Aletheia, Warszawa 1999, s. 201.
Źródło: www.unsplash.com
Po etapie okręgowym do finału zakwalifikowało się 153 uczestników. Etap centralny jak zwykle rozgrywał się w Warszawie na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego oraz w Pałacu Staszica. Na tytuł laureata mogło w tym roku liczyć aż 39 uczniów, którym najlepiej poszło na etapie centralnym składającym się z interpretacji tekstu oraz obrony pracy z pierwszego etapu.
Jeśli chodzi o przewidywania na przyszły rok, to prezentują się one następująco. Na pierwszym etapie możemy spodziewać się 12-13 tematów, wśród których będą: temat o filozofii starożytnej lub średniowiecznej, temat o kognitywistyce, temat o polityce lub działalności społecznej, temat o technologii (możliwe, że o sztucznej inteligencji), temat o Leszku Kołakowskim na konkurs, temat o sztuce oraz temat o filozofie polskim z XIX lub XX wieku. Jeśli chodzi o drugi i trzeci etap, to nie przewidujemy szczególnych zmian w kwestii o formuły oraz zakresu wymagań. Niezbędne jest w końcu opanowanie koncepcji najważniejszych filozofów od Talesa do współczesności, więc nie widać zbytnio przestrzeni na większe zmiany. Jeśli już, to ktoś dodatkowo może pojawić się lub zostać wykreślony z wymogów odnośnie filozofii współczesnej, ale trudno na ten moment wskazać, który z „wielkich” może liczyć na takie wyróżnienie bądź degradację.
Nie zmieni się natomiast jedno – wraz z Indeksem w Kieszeni będziemy gotowi na wszelkie zmiany w wymogach Olimpiady! Nasi kursanci mogą liczyć na pełną pomoc w zgłębieniu nawet najtrudniejszych z koncepcji i teorii filozoficznych. Chcesz odnieść sukces w Olimpiadzie? Nie czekaj dłużej i już dziś zapoznaj się z naszą ofertą kursu przygotowującego do Olimpiady Filozoficznej!
Strona przygotowana przez Zyskowni.pl