Matura 2025 z biologii była już trzecią edycją realizowaną zgodnie z nową formułą 2023. Przy średnim wyniku wynoszącym 46%, arkusz został oceniony jako umiarkowanie trudny, co pozwoliło uczniom na lepsze rezultaty niż w zdecydowanie bardziej wymagającym roku 2024.
Najważniejsze informacje, których dowiesz się z tego artykułu:
Egzamin maturalny z biologii, który odbył się 9 maja, składał się z 19 zadań rozłożonych na 32 stronach – za ich rozwiązanie można było uzyskać maksymalnie 60 punktów. Czas trwania pozostał bez zmian i wynosił 180 minut. Struktura arkusza pozostała wierna założeniom nowej formuły – dominowały zadania otwarte, wymagające samodzielnej analizy, interpretacji wyników oraz precyzyjnego formułowania wniosków.
Źródło: pixabay.com
Zawartość merytoryczna arkusza wyraźnie akcentowała interdyscyplinarność biologii. Najsilniej reprezentowane były zagadnienia z biochemii i biologii molekularnej, anatomii i fizjologii człowieka oraz zoologii i systematyki. Istotne miejsce zajęły również zadania z zakresu fizjologii roślin oraz ekologii i ewolucji. Zaskakiwać może natomiast mniejszy udział cytologii, biotechnologii i genetyki – dziedzin, które w poprzednich latach odgrywały większą rolę.
Wśród zadań wyróżniających się pod kątem merytorycznym i dydaktycznym znalazły się między innymi:
Wszystkie te pytania doskonale ilustrują dominujące podejście nowej formuły: łączenie wiedzy biologicznej z realiami współczesnej nauki i praktyki.
Zestawiając wyniki ubiegłych lat, można dostrzec wyraźną ewolucję poziomu trudności. W 2021 roku – po dobie pandemii – średni wynik spadł dramatycznie do zaledwie 33%, co uznaje się za efekt edukacyjnych zakłóceń związanych z COVID-19. Już rok później wskaźnik ten wzrósł do 43%, sygnalizując stopniowy powrót do normalności. Wprowadzenie nowej formuły w 2023 roku nie wywróciło wyników do góry nogami – wręcz przeciwnie, stabilizacja średniego wyniku na poziomie 47% była zgodna z wynikami sprzed pandemii i potwierdzała trafność kierunku reformy.
W latach 2023–2025 wyniki egzaminacyjne oscylowały wokół 44–47%, z naturalnymi wahaniami wynikającymi z różnic w trudności poszczególnych arkuszy. Szczególnie wymagający okazał się rok 2024 – arkusz oceniono jako trudny dla większości zdających, a średni wynik spadł do 40%. W 2025 roku poziom trudności powrócił do bardziej zrównoważonego, co zostało odzwierciedlone w wynikach.
Zmiany wprowadzone przez nową formułę dotyczyły nie tylko struktury, ale również podejścia do sprawdzania wiedzy. Ograniczono zakres materiału – z podstawy programowej usunięto około 20% treści, głównie skomplikowane mechanizmy biochemiczne i szczegółowe cykle życiowe organizmów.
Równocześnie wzrosło znaczenie elementów metodologicznych – szczególnie umiejętność planowania doświadczeń, analizowania danych oraz logicznego wnioskowania. Przykłady takich zadań znaleźć można choćby przy interpretacji działania aktynidazy czy analizie elektroforezy DNA. Coraz wyraźniej widoczna staje się też tendencja do łączenia różnych działów biologii w jednym zadaniu, co wymusza holistyczne podejście do nauki tego przedmiotu.
Źródło: pixabay.com
Analiza błędów powtarzających się w poprzednich latach wskazuje na stałe problemy uczniów z kilkoma obszarami.
Nowością w formule 2023 było także wprowadzenie elementów biostatystyki – uczniowie muszą opanować podstawowe pojęcia statystyczne, takie jak odchylenie standardowe, mediana czy wartość p. Arkusz z 2025 roku zawierał zadania wymagające takich umiejętności, m.in. przy analizie populacji zaskrońca zwyczajnego oraz w badaniu dotyczącym płaskogłowa ciemnogłowego – przykłady te pokazują, że umiejętność czytania danych staje się nieodłączną częścią egzaminu.
Analizując arkusz z 2025 roku oraz szerszy kontekst ostatnich sześciu lat, można sformułować praktyczne wskazówki dla przyszłych maturzystów. Kluczowe pozostają zagadnienia z fizjologii człowieka – zadania dotyczące układu nerwowego, hormonalnego czy wydalniczego pojawiają się regularnie. Wysokie znaczenie zyskują też tematy z zakresu ochrony środowiska, bioróżnorodności i zrównoważonego rozwoju, a także biotechnologia medyczna – nowoczesne metody diagnostyki i terapii są coraz silniej obecne w arkuszach.
Równolegle z opanowaniem treści, uczniowie powinni rozwijać konkretne umiejętności: od interpretacji wykresów i diagramów, przez analizę tekstów naukowych, aż po planowanie eksperymentów i logiczne wnioskowanie. Nowa formuła premiuje nie tylko wiedzę, ale przede wszystkim sposób myślenia.
Ustabilizowanie średnich wyników w przedziale 44–47% potwierdza, że formuła 2023 została zaakceptowana przez środowisko edukacyjne i skutecznie wdrożona. CKE zapowiada dalszy rozwój egzaminu w kierunkach zwiększania jego praktyczności, łączenia biologii z innymi dziedzinami ścisłymi i uwzględniania najnowszych osiągnięć nauki – takich jak terapie genowe, biotechnologia środowiskowa czy zastosowania sztucznej inteligencji w biologii.
Matura z biologii w 2025 roku potwierdziła zatem, że mimo początkowych obaw, reforma egzaminacyjna przyniosła dojrzałe i spójne narzędzie oceny wiedzy. Przesunięcie akcentu z nauki pamięciowej na rozumienie i zastosowanie wiedzy przynosi wymierne efekty. Dla uczniów oznacza to konieczność świadomego i zrównoważonego przygotowania – zarówno w zakresie teorii, jak i rozwijania kompetencji analitycznych. Szukasz kompleksowych kursów do matury? Sprawdź naszą ofertę w Indeksie w Kieszeni!
Strona przygotowana przez Zyskowni.pl