Niedawne zmiany w podstawie programowej z biologii przyniosły wyraźne modyfikacje w zakresie treści obowiązujących na maturze. Nowy program ogranicza liczbę omawianych zagadnień, zmniejsza liczbę doświadczeń, a niektóre treści zostały uproszczone lub całkowicie pominięte. W artykule przedstawiamy przegląd najważniejszych zmian, które mogą wpłynąć na przygotowanie uczniów do egzaminu oraz kształtowanie wiedzy w wybranych obszarach biologii.
W dziale fizjologii roślin usunięto wiele doświadczeń związanych z działaniem hormonów roślinnych oraz wybranymi procesami, takimi jak gutacja. Zakres zagadnień dotyczących hormonów ograniczono jedynie do auksyn i etylenu, co znacząco zawęża tematykę regulacji wzrostu roślin. Zrezygnowano również z doświadczeń obrazujących różnice w tropizmach korzeni i pędów, a także eksperymentów dotyczących zagęszczenia aparatów szparkowych u roślin różnych siedlisk oraz typów kiełkowania.
Źródło: www.pexels.com
Zmiany w zakresie metabolizmu obejmują redukcję szczegółowych etapów, takich jak fotofosforylacja cykliczna, synteza kwasów tłuszczowych i beta-oksydacja. Zmiana ta pozwoli uczniom skupić się na głównych procesach metabolicznych, pomijając bardziej szczegółowe cykle. Zniesiono również wymóg znajomości adaptacji anatomicznych roślin typu C4 i CAM.
W dziale dotyczącym grzybów uproszczono omawianie cykli życiowych, które były powszechnie uznawane za trudne, co może ułatwić uczniom naukę podstawowych zagadnień. Ponadto, nie jest już wymagana znajomość roli porostów jako organizmów wskaźnikowych.
W fizjologii człowieka uproszczono zakres wiedzy na temat typów kości oraz ograniczono tematykę niektórych chorób. Usunięto również cykl mocznikowy i rytmy dobowe oraz sezonowe, co pozwala skupić się na podstawowych procesach fizjologicznych. Zniesiono wymóg znajomości chorób takich jak Heinego-Medina, nosówka, wścieklizna, pryszczyca, mozaika tytoniowa oraz smugowatość ziemniaka.
W zakresie genetyki usunięto kluczowe doświadczenia, takie jak eksperymenty Hammerlinga, Griffitha, Avery’ego oraz Hershey-Chase, co wskazuje na przesunięcie nacisku z historycznych badań genetycznych na bardziej praktyczną wiedzę i jej zastosowania. Zniesiono również wymóg znajomości różnic między strukturą genu organizmu prokariotycznego i eukariotycznego, a także operonu laktozowego i tryptofanowego. Nie wymaga się już znajomości chorób takich jak alkaptonuria, anemia sierpowata, albinizm, galaktozemia, dystrofia mięśniowa Duchenne’a, krzywica oporna na witaminę D3, zespół cri-du-chat, przewlekła białaczka szpikowa oraz neuropatia nerwu wzrokowego Lebera.
Źródło: pl.freepik.com
W chemizmie życia usunięto wymóg znajomości znaczenia biologicznego miedzi i kobaltu jako mikroelementów, a w zakresie identyfikacji sacharydów w materiale biologicznym ograniczono się jedynie do skrobi.
W cytologii zrezygnowano z konieczności posiadania znajomości przebiegu cytokinezy w komórkach roślinnych i zwierzęcych.
Jedynie do hierarchicznego porządkowania podstawowych rang taksonomicznych ograniczono się w systematyce, rezygnując tym samym z ustalania przynależności gatunkowej organizmu przy użyciu kluczy.
Maturzyści nie muszą już znać czerwonki pełzakowej w dziale protistów.
W zakresie różnorodności roślin usunięto glaukocystofity, a także wymóg znajomości różnic pomiędzy roślinami jedno- i dwuliściennymi.
W zoologii zrezygnowano z analizy budowy układu nerwowego bezkręgowców pod kątem rozwoju i złożoności oraz z wykazywania tendencji zmian w budowie mózgu kręgowców. Zniesiono również wymóg znajomości pojęć jajorodności, jajożyworodności, żyworodności oraz związku ilości żółtka jaja z typem rozwoju.
Źródło: www.pexels.com
Zmiany te odzwierciedlają wprowadzane do nauczania biologii uproszczone podejście, które może pozwolić uczniom na bardziej ukierunkowaną i mniej złożoną naukę, koncentrującą się na podstawowych mechanizmach i kluczowych koncepcjach biologicznych. Warto jednakże podkreślić, iż uczniowie powinni kojarzyć, przynajmniej w podstawowym zakresie, wykreślone zagadnienia, gdyż mogą się one pojawić na maturze, jeśli w zadaniu znajdzie się odpowiednia informacja wprowadzająca.
Chcesz osiągnąć dobre wyniki na maturze? Zajrzyj na podstronę dedykowaną przygotowaniu do egzaminu z biologii z Indeksem w Kieszeni! Oferujemy trzy formy nauki – od kursów grupowych stacjonarnych, przez webinary, aż po indywidualne kursy e-learningowe, które możesz realizować w swoim tempie. Niezależnie od wybranej formy, znajdziesz wsparcie dopasowane do swoich potrzeb.
Strona przygotowana przez Zyskowni.pl