Jak wiadomo, historia lubi się powtarzać, ale w przypadku matury z tego przedmiotu nie jest to wcale takie oczywiste. Pomimo iż w roku 2025 będzie ona pod wieloma względami przypominać egzaminy z lat poprzednich, to nie obędzie się również bez kilku istotnych zmian, o których warto wiedzieć, zanim się do niej przystąpi. W tym artykule postaram się krótko i przejrzyście omówić najistotniejsze zmiany na maturze z historii w 2025 roku, których mogą spodziewać się przyszłoroczni maturzyści.
Na początek warto skupić się na kwestiach ogólnych. Przystępując do egzaminu dojrzałości, warto znać, a przede wszystkim umieć wyjaśnić pojęcia takie jak m.in.: prehistoria, historia, historiografia i źródło historyczne. Należy również poćwiczyć umiejętność periodyzacji dziejów (mowa tutaj zarówno o historii Polski, jak i o historii powszechnej). Biegłość w zakresie chronologicznego porządkowania wydarzeń może okazać się bowiem bardzo ważna w kontekście przyszłorocznej matury.
Źródło: pl.freepik.com
Jeżeli chodzi o zagadnienia szczegółowe, to tak naprawdę każda z epok pojawiających się na maturze w roku 2025 ulegnie modyfikacjom w kontekście zakresu materiału i zadań, których mogą spodziewać się osoby przystępujące do egzaminu.
Dość spore zmiany zaszły w zagadnieniach dotyczących starożytności. Maturzyści muszą przygotować się na więcej zadań związanych ze starożytnymi cywilizacjami Dalekiego Wschodu, których liczba ma wzrosnąć kosztem zagadnień odnoszących się do bliskowschodnich cywilizacji z tego samego okresu. W nowej podstawie zabrakło ponadto miejsca dla wielu zagadnień związanych ze Starożytną Grecją oraz basenem Morza Śródziemnego, takich jak kolonizacja fenicka oraz kultury minojska i mykeńska. Ponadto wykreślono z obowiązujących tematów te dotyczące organizacji państwa Aleksandra Wielkiego oraz rzymskiej armii, a także cywilizacji Etrusków . W ich miejsce mają pojawić się takie zagadnienia jak początki Rzymu (okres królewski) oraz charakterystyka demokracji w starożytnych Atenach oraz Rzymie (mowa tutaj o m.in. obywatelstwie oraz organach sprawujących władzę).
W przypadku średniowiecza zmian nie ma aż tak wiele, ale wciąż jest kilka kwestii, na które warto zwrócić uwagę. Duży nacisk zostanie położony na cywilizację Islamu oraz renesans karoliński i jego znaczenie dla dziejów wczesnośredniowiecznej Europy. Ponadto istotne mają być zagadnienia związane z władzą uniwersalną i jej kryzysem oraz z kolejnymi przywilejami stanowymi w Polsce. Porzucono z kolei większość tematów związanych z Bizancjum oraz Normanami, a także usunięto z zakresu wymagań maturalnych kwestie odnoszące się do schizmy wschodniej oraz mongolskich podbojów.
Źródło: pl.freepik.com
Dużemu poszerzeniu uległ obowiązujący materiał z epoki nowożytnej. Dodano m.in. tematy związane z cywilizacjami prekolumbijskimi, wojnami religijnymi (m.in. wojna trzydziestoletnia) oraz z politycznymi i kulturowymi przemianami w krajach Europy Zachodniej (m.in. w Anglii i Francji), do których zaliczyć można chociażby skutki reformacji i absolutyzmu, a także przebieg Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Ponadto maturzyści spodziewać mogą się szczegółowych zadań związanych z wojnami I Rzeczypospolitej, stanami społecznymi oraz pierwszymi konstytucjami (w tym z Konstytucją 3 maja). Z zagadnień związanych z epoką nowożytną usunięto stosunkowo niewiele tematów, spośród których warto na pewno wymienić rezygnację z analizy tekstów epoki renesansu (w tym polskiego) oraz oceny wybitnych postaci z czasów pierwszej elekcji, a także działalności rewolucyjnych przywódców we Francji i USA. Ponadto maturzyści nie będą musieli analizować i poddawać ocenie przywódców w wojnie w obronie Konstytucji 3 maja oraz dokładnie opisywać polityki państw zaborczych na ziemiach polskich.
Jeżeli chodzi o tematy związane z XIX wiekiem, to CKE ma dla maturzystów dobre informacje. Ten nie przez wszystkich lubiany okres zostanie znacznie okrojony, a tematy, które nie pojawią się na tegorocznym egzaminie dojrzałości, z pewnością mogłyby spędzać sen z powiek wielu licealistom. Mowa tutaj między innymi o czasach wojen napoleońskich, które, choć ciekawe, charakteryzują się sporą liczbą ważnych dat i szczegółów (usunięto również analizę i ocenę postaci Józefa Poniatowskiego). Sporo tematów pojawi się jednak jako przyszłoroczna nowość. Można spodziewać się m.in. zagadnień związanych z ruchami niepodległościowymi w Ameryce Łacińskiej, a także ekspansją USA i Japonii. Ponadto w nowej podstawie można także znaleźć wymagania związane z ruchami politycznymi końca XIX wieku, a także środowiskami emigracji polskiej i rewolucją 1905 roku.
Źródło: pl.freepik.com
XX wiek na przyszłorocznej maturze będzie prawdopodobnie charakteryzował się znacznym podobieństwem do lat poprzednich. Większość zmian ma charakter kosmetyczny, ale warto wspomnieć o powrocie wymogu znajomości najważniejszych konfliktów poprzedzających wojny światowe oraz umiejętności scharakteryzowania autorytarnych państw okresu międzywojennego. Ponadto wymagana będzie zdolność przedstawienia losów ludności cywilnej w czasie wojen światowych, a także przemian społecznych i kulturowych, które zachodziły na świecie w czasach zimnej wojny i po jej zakończeniu (m.in. Rok Afryki, Jesień Ludów oraz narodziny III RP). Ograniczono z kolei tematy odnoszące się do szczegółowego przebiegu wojen światowych (m.in. chodzi tutaj o miejsca i daty bitew, zbrodnie wojenne oraz charakterystykę działań zbrojnych), a także te, które dotyczą oceny kluczowych polskich postaci okresu II wojny światowej.
Jak można łatwo zauważyć, na przyszłorocznej maturze nie brakuje zmian. Warto mieć to na uwadze, przygotowując się do tego egzaminu, i pamiętać, że nawet zagadnienia, które „wypadły” z podstawy, mogą w takiej czy innej formie pojawić się w maju na teście. W związku z tym należy podkreślić że zawsze warto wiedzieć więcej, a ułatwi to dedykowany i zaktualizowany kurs Indeksu w Kieszeni, który pomoże Ci przygotować się do matury i podejść do niej bez obaw, niezależnie od tego, co finalnie znajdzie się w arkuszu.
Strona przygotowana przez Zyskowni.pl