2023 rok na pierwszy rzut oka wywraca do góry nogami przygotowania maturalne – są to jednak tylko pozory. Warto poświęcić chwilę, by upewnić się, czym różni się matura w nowej formule 2023 od tej z roku 2015. Istotne jest również, aby zdawać sobie sprawę, że pewne tematy z racji sytuacji pandemicznej zostały wykreślone z wymagań. Dzięki temu choć w małym stopniu można będzie odciążyć już i tak zewsząd zalewany ogromem informacji mózg. Jak zatem przygotować się na zmiany na maturze z biologii? Skutecznie pomogą Ci w tym kompleksowe kursy Indeksu w Kieszeni!
Źródło: www.unsplash.com
Zmiany na maturze z biologii – podstawowe informacje
Matura z biologii to arkusz dość charakterystyczny, gdyż wymaga zdolności zarówno szybkiego wnioskowania, jak i zwięzłego formułowania myśli. Wiąże się to z mitem głoszącym, że na polecenia należy odpowiadać „pod klucz”. Nie jest to jednak do końca prawda. Owszem, ważny jest trening i rozeznanie w tym, jak odpowiedź maturalna powinna wyglądać, jednak kluczowe jest zawarcie w odpowiedzi najistotniejszych informacji.
Maturę z biologii sprawdza człowiek (nie komputer) – egzaminator będzie w stanie ocenić, czy maturzysta rozumie, o czym pisze, czy nie. Oczywiście sprawa nie jest jednak prosta, gdyż polecenia maturalne wymagają zarówno szczegółowej analizy tekstu, jak i użycia własnej wiedzy. Trening czyni mistrza – im więcej zadań się przećwiczy, tym pewniej formułuje się prawidłowe i wyczerpujące odpowiedzi.
Zakres materiału do matury z biologii
Kwestią, która budzi często wiele wątpliwości, jest zakres materiału obowiązujący do egzaminu. W tym przypadku można doświadczyć pozytywnego zaskoczenia, gdyż wykreślono znaczną część materiału.
Kłopotliwe i uciążliwe tematy jak operony, zielenice, cykle życiowe, ewolucja układów narządów, kaskada krzepnięcia, cykl mocznikowy (przynajmniej à propos matury 2023) to zagadnienia, których nie należy uczyć się na pamięć. Nie oznacza to jednak, że nie warto się w nich orientować, o czym zostanie powiedziane później.
Choć może się to wydawać zaskakujące, matura ma za zadanie bardziej sprawdzić umiejętność wnioskowania niż opanowanie pamięciowe schematów. Niestety wcale nie zawsze bywa to dobre – czasem układający pytania potrafią się nieźle zagalopować. Dlatego tak istotne jest zetknięcie się z zadaniami maturalnymi już na wczesnym etapie przygotowań, jak i intensywny trening pisania odpowiedzi.
Zmiany na maturze z biologii 2023 – co nie będzie wymagane?
Na maturze z biologii w 2023 roku nie będzie również wymagana umiejętność szczegółowego zaplanowania doświadczenia. Raczej należy się skupić na wyciąganiu wniosków z doświadczenia analizowanego np. w dołączonym tekście źródłowym. Jest to z pewnością w jakiejś mierze wynik pandemii, gdyż uczniowie liceum, chociaż powinni być zaznajomieni z planowaniem doświadczeń praktycznych, to w rzeczywistości kompletnie nie było to możliwe w warunkach zdalnego nauczania. Dlatego warty podkreślenia raz jeszcze jest fakt, że należy rozwiązywać przykładowe zadania, aby mózg przywykł do konkretnego schematu odpowiadania.
Czy w takim razie można nieco pofolgować z przygotowaniami i mieć nadzieję, że skoro wykreślono tak wiele zagadnień, to materiału do nauki będzie niewiele? Nic bardziej mylnego. Mimo tego, że wielu zagadnień nie trzeba uczyć się na pamięć, to jednak warto się w nich obracać i je rozumieć, znać ich podstawy.
Wynika to z faktu, że około 50% poleceń skupia się na informacjach, które należy wyczytać i wydedukować z tekstu wprowadzającego. Oczywiście może się wydawać, że tekst załatwia sprawę i zawiera wszystkie potrzebne informacje – nie jest to jednak do końca prawdą.
Czy wystarczy jedynie przeczytać tekst?
Źródło: www.unsplash.com
Nierzadko wspomniany tekst jedynie wprowadza w temat, a polecenie wymaga odpowiedzi na podstawie własnej wiedzy. Dlatego tak ważne jest rozumienie poszczególnych działów i kluczowych pojęć, by swobodnie obracać się we wspomnianych w tekście źródłowym zagadnieniach i nie popełnić błędu kardynalnego przy pisaniu odpowiedzi.
Rzecz jasna teksty wprowadzające bardzo ułatwiają odpowiadanie na konkretne pytania, należy więc korzystać z informacji w nich zamieszczonych. Równie istotne jest, aby przerobić jak najwięcej zagadnień i kłaść nacisk na te kluczowe, m.in. metabolizm, cytologię czy genetykę. Te działy należy rozumieć, a nie wykuć.
Co więcej, zapoznanie się z wieloma zagadnieniami (również z tymi wykreślonymi, choćby pobieżnie) da Ci przewagę podczas analizowania tekstu wprowadzającego, ponieważ łatwiej jest zaznajomić się z danym tematem podczas przygotowań i odświeżyć go sobie podczas czytania tekstu wydrukowanego w arkuszu niż pierwszy raz zetknąć się z tematem właśnie na arkuszu.
Biostatystyka, czyli jedna z ważnych zmian w zagadnieniach na maturze z biologii
Arcyważne, zupełnie nowe zagadnienie stanowi podstawa biostatystyki, gdyż nie pojawiała się ona na wcześniejszych arkuszach. Matura w formule 2023 dotyka takich kwestii jak odchylenie standardowe, wartość p, średnia, mediana, moda czy zakres pomiaru.
Mimo że samo słowo „matematyka” nierzadko brzmi dla biologów traumatyczne, należy podkreślić, że wspomniane pojęcia są bardzo praktyczne i użyteczne dla przyszłych naukowców, lekarzy czy epidemiologów. Dlatego ten dodatek programowy warto traktować jako coś wartościowego.
Warty podkreślenia jest również fakt, że cały temat biostatystyki jest bardzo logiczny i ma swoje konkretne zasady. Nauczywszy się więc jego podstaw, bez problemu można rozwiązywać zadania, które znajdą się w arkuszu.
Jakie zagadnienia są niezbędne do napisania matury z biologii z wysokim wynikiem?
Źródło: www.unsplash.com
Liczba działów, które obowiązywały na maturę 2015, w przeciwieństwie np. do matury z chemii, nie uległa zwiększeniu. Nadal więc trzeba sumiennie przerobić zagadnienia z biochemii, cytologii, metabolizmu, mikrobiologii, botaniki, zoologii, fizjologii, genetyki, biotechnologii, ewolucji i ekologii – z zastrzeżeniem, że niektóre tematy zostały wykreślone lub uproszczone.
Należy znać podstawy biostatystyki, obserwacji mikroskopowych i wnioskowania na podstawie wyników doświadczeń. A priorytetem jest zdecydowanie szybkie oswajanie się z arkuszem i trening pisania zwięzłych a treściwych odpowiedzi na nierzadko nieoczywiste polecenia.
Szczegółowe różnice w materiale oraz okazję do przećwiczenia pisania odpowiedzi zapewnimy Ci na kursach maturalnych w IwK. Wierzymy, że wymagający, rzetelny nauczyciel z pasją i charyzmą to klucz do efektywnego przygotowania się do arkusza. Tegorocznym maturzystom zostało rzucone wyzwanie zmierzenia się z nowym typem arkusza. Z tego względu pomoc w zaznajomieniu się z jego tajnikami jest niezwykle ważna.
Dodatkowe informacje od CKE
Jako że formuła arkusza 2023 to nowość, warto się zaopatrzyć we wszelkie pomoce, jakie oferuje CKE. Jest to informator maturalny i podstawa programowa, z którą dobrze jest zaplanować powtórkę materiału. Należy jednak pamiętać o wykreślonych i uproszczonych wymaganiach wspomnianych w artykule.
Linki znajdują się poniżej:
https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2023/Informatory/Informator_EM2023_biologia.pdf
https://cke.gov.pl/images/_EGZAMIN_MATURALNY_OD_2023/podstawa_programowa/biologia.pdf
Podsumowanie
Jeżeli zatem już zapoznałeś się ze zmianami, jakie nastąpią w 2023 roku w związku z maturą z biologii to nie pozostało nic innego, jak dobrze się do niej przygotować. W Indeksie w Kieszeni oferujemy kompleksowe kursy maturalne prowadzone przez doświadczonych mentorów. Z pewnością pomogą Ci oni w zaznajomieniu się z całym niezbędnym materiałem. Sprawdź już teraz, jak wygląda przygotowanie do matury z biologii z Indeksem w Kieszeni!